Wat is decaf koffie en waarom kiezen mensen ervoor?

Geplaatst op 2 April 2025
Door De Koffiebaron
0

Cafeïne is een van de meest geconsumeerde stimulerende middelen ter wereld en speelt een belangrijke rol in de dagelijkse routine van miljoenen koffieliefhebbers. Maar wat zijn nu precies de voordelen en nadelen van decaf koffie? En hoe verschillen verschillende koffiebonen in cafeïnegehalte? In dit artikel duiken we dieper in de wereld van cafeïne.

Voordelen van cafeïne

Verhoogde alertheid en concentratie – Cafeïne stimuleert het centrale zenuwstelsel, waardoor vermoeidheid tijdelijk vermindert en de focus toeneemt.
Verbeterde fysieke prestaties – Het kan de afgifte van adrenaline verhogen, wat sportprestaties kan bevorderen.
Mogelijke gezondheidsvoordelen – Onderzoek suggereert dat matige cafeïneconsumptie kan bijdragen aan een verminderd risico op bepaalde ziekten, zoals Parkinson en Alzheimer.
Stofwisseling en vetverbranding – Cafeïne kan de stofwisseling tijdelijk versnellen en de vetverbranding ondersteunen.

Nadelen van cafeïne

Slaapproblemen – Overmatige consumptie, vooral laat op de dag, kan slapeloosheid en een verstoord slaapritme veroorzaken.
Verslaving en ontwenningsverschijnselen – Regelmatige cafeïne-inname kan leiden tot afhankelijkheid, met ontwenningsverschijnselen zoals hoofdpijn en prikkelbaarheid.
Maagklachten – Cafeïne kan de maagzuurproductie verhogen, wat kan leiden tot brandend maagzuur en andere spijsverteringsproblemen.
Verhoogde hartslag en bloeddruk – Voor sommige mensen kan cafeïne een tijdelijke verhoging van de hartslag en bloeddruk veroorzaken.

Decaf koffie en zwangerschap

Als je zwanger bent, is het verstandig om niet veel cafeïne (maximaal 200 mg per dag) binnen te krijgen. Te veel cafeïne vergroot de kans op een miskraam en kan de groei van het ongeboren kind verminderen. Je krijgt niet te veel cafeïne binnen als je bijvoorbeeld drie kopjes (een kopje is 125 ml) thee en één kopje koffie drinkt. Het gebruik van decafe koffie zorgt voor meer vrijheid in je koffie inname.

Decafeïneermethoden

Chemische decaffeïnatie (op basis van oplosmiddelen)
Deze methode maakt gebruik van oplosmiddelen om de cafeïne uit de koffiebonen te extraheren. Er zijn twee veelgebruikte oplosmiddelen: methyleenchloride en ethyleenchloraat. Beide stoffen worden gebruikt om de cafeïne uit de gebroken koffiebonen te verwijderen.
Hoe het werkt: De koffiebonen worden eerst gestoomd om de cellen open te breken. Vervolgens worden ze ondergedompeld in het oplosmiddel dat de cafeïne uit de bonen trekt. Het oplosmiddel wordt daarna zorgvuldig verwijderd, en de bonen worden opnieuw gestoomd om eventuele resten te verwijderen.
Kenmerken: Deze methode wordt vaak gebruikt omdat het relatief goedkoop en effectief is, maar kan enige invloed hebben op de smaak van de koffie.
CO₂-decaf (Superkritische CO₂-methode)
De superkritische CO₂-methode is een milieuvriendelijke manier om cafeïne te verwijderen, waarbij gebruik wordt gemaakt van kooldioxide onder hoge druk.
Hoe het werkt: Koffiebonen worden onder hoge druk behandeld met superkritisch CO₂, waardoor CO₂ zich in een toestand bevindt tussen gas en vloeistof. In deze toestand kan het CO₂-molecuul de cafeïne uit de bonen extracteren zonder de smaak ernstig te beïnvloeden. Het CO₂ wordt vervolgens van de bonen gescheiden en de cafeïne wordt opgevangen.
Kenmerken: Deze methode is kostbaarder dan de chemische decafeïnatie, maar zeer effectief en heeft minder invloed op de smaak, mede doordat er geen schadelijke oplosmiddelen worden gebruikt.
Watermethode (Swiss water process)
De watermethode is een van de meest natuurlijke manieren om koffie te decafeïneren en wordt vaak gebruikt bij biologische en premium koffies.
Hoe het werkt: De koffiebonen worden in water geweekt, waardoor de cafeïne en andere oplosbare stoffen oplossen. Dit water wordt vervolgens door een speciaal koolstoffilter geleid dat alleen de cafeïne eruit haalt, terwijl de smaakstoffen behouden blijven. De bonen worden daarna weer in het waterbad ondergedompeld om de smaakstoffen terug op te nemen.
Kenmerken: Deze methode is volledig chemisch vrij en heeft weinig invloed op de smaak van de koffie, hoewel sommige koffiedrinkers vinden dat de koffie iets minder vol van smaak is.
Triglyceride-methode (vooral gebruikt bij "decafé" espresso)
De triglyceride-methode maakt gebruik van natuurlijke oliën die uit koffiebonen worden gehaald om cafeïne te extracten.
Hoe het werkt: Koffiebonen worden gestoomd en ondergedompeld in een plantaardige olie die de cafeïne oplost. De bonen worden daarna gespoeld en gedroogd, waarna ze worden gebrand.
Kenmerken: Deze methode wordt minder vaak gebruikt, maar biedt een manier om cafeïne te verwijderen zonder de smaak aanzienlijk te beïnvloeden.
Wet processing (natte verwerking)
Bij deze methode worden de bonen gewassen en gedroogd met behulp van water om de cafeïne en andere smaak-neutrale stoffen te verwijderen.
Hoe het werkt: De bonen worden grondig gewassen en vervolgens op een specifieke manier gedroogd, zodat het cafeïnegehalte verminderd wordt.
Kenmerken: Deze techniek is minder populair, omdat het niet altijd een consistente verwijdering van cafeïne garandeert en mogelijk invloed heeft op de smaak.

Verschillen in cafeïnegehalte tussen koffiebonen

Niet alle koffiebonen bevatten dezelfde hoeveelheid cafeïne. De twee meest voorkomende soorten koffiebonen zijn Arabica en Robusta, en deze verschillen aanzienlijk in cafeïnegehalte:

Arabica bonen – Hebben een milde, verfijnde smaak en bevatten gemiddeld 1-1,5% cafeïne.
Robusta bonen – Hebben een sterkere, bittere smaak en bevatten gemiddeld 2-2,7% cafeïne.

Omdat Robusta meer cafeïne bevat, wordt deze vaak gebruikt in espresso’s en instantkoffie voor een extra energieboost. Het is echter een misvatting dat milde koffie automatisch weinig cafeïne bevat. De manier waarop de bonen worden gebrand en bereid kan ook invloed hebben op het uiteindelijke cafeïnegehalte van je kop koffie.

Cafeïnegehalte varieert per jaar

Het is belangrijk om te weten dat het cafeïnegehalte in koffiebonen niet elk jaar exact hetzelfde is. Factoren zoals klimaat, bodemgesteldheid en oogstomstandigheden kunnen het cafeïnegehalte in koffiebonen beïnvloeden. Dit betekent dat de sterkte van je koffie kan variëren, zelfs als je dezelfde bonen gebruikt.

Hoeveel cafeïne zit er in decaf?

Voor degenen die willen genieten van de smaak van koffie zonder de stimulerende effecten van cafeïne, biedt De Koffiebaron een selectie van cafeïnevrije koffie. Hoewel koffiebonen zonder cafeïne niet bestaan bevat cafeïnevrije koffie extreem weinig cafeïne bevat, maar er blijft altijd een minimale hoeveelheid achter (minder dan 0.1%).

Een paar voorbeelden van cafeïnevrije koffiesoorten die verkrijgbaar zijn op De Koffiebaron:

Mocca d'Or Decafeo Donker – Een volle, krachtige cafeïnevrije koffie met een rijke smaak.
Mocca d'Or Decafeo – Een milde cafeïnevrije koffie met een zachte afdronk.
Illy Espresso Decaffeinato – Een cafeïnevrije espresso met een evenwichtige en verfijnde smaak vervaardig met de CO₂-decaf methode

Deze koffiebonen worden zorgvuldig gedecafeïneerd zonder concessies te doen aan smaak en aroma, zodat je kunt genieten van een heerlijke kop koffie op elk moment van de dag.

Gemalen koffie in volautomatische espressomachines

Veel volautomatische espressomachines hebben een klepje waarin je gemalen koffie kunt toevoegen in plaats van de bonen die normaal gesproken worden gebruikt. Dit kan bijzonder handig zijn als je 's avonds een andere koffie wilt drinken dan overdag. Zo kun je bijvoorbeeld overdag genieten van je gebruikelijke koffiebonen en 's avonds gemalen cafeïnevrije koffie gebruiken zonder de bonen in het apparaat te hoeven wisselen.

Conclusie

Cafeïne heeft zowel voordelen als nadelen, en het is belangrijk om een evenwichtige consumptie aan te houden. De keuze van koffiebonen speelt ook een rol in hoeveel koffie caffeïne je binnenkrijgt. Het kan verstandig zijn als je veel koffie drinkt om decaf koffie tijdens je zwangerschap te drinken. Of je nu kiest voor een zachte Arabica of een krachtige Robusta, houd er rekening mee dat het cafeïnegehalte per oogstjaar kan verschillen. Geniet bewust van je kop koffie!

Meer weten over koffie en cafeïne? Bezoek dekoffiebaron.nl voor meer informatie en de beste koffiebonen, inclusief cafeïnevrije opties!